Logistics là gì? Khái niệm và tầm quan trọng của Logistics trong kinh doanh

Trên con đường phát triển không ngừng của nền kinh tế toàn cầu, Logistics đã trở thành một yếu tố không thể thiếu trong việc đảm bảo sự thành công của mọi doanh nghiệp, từ nhỏ đến lớn. Nhưng Logistics là gì thực sự và tại sao nó lại có tầm quan trọng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu để hiểu rõ hơn về khái niệm này.

Logistics là gì?

Logistics (hoặc còn gọi là hậu cần) là quá trình quản lý, lập kế hoạch và thực hiện việc vận chuyển và lưu trữ hàng hóa một cách hiệu quả từ điểm xuất xứ đến điểm tiêu thụ. Mục tiêu của logistics là đáp ứng các yêu cầu của khách hàng một cách kịp thời, hiệu quả về chi phí. Ban đầu, logistic được hiểu là hậu cần và quá trình này đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển quân nhân, thiết bị và hàng hóa. Ngày nay, thuật ngữ này đã được sử dụng phổ biến hơn trong bối cảnh vận chuyển hàng hóa thương mại trong chuỗi cung ứng. Có nhiều công ty logistic chuyên cung cấp dịch vụ cho các nhà sản xuất, nhà bán lẻ và các ngành công nghiệp khác có nhu cầu vận chuyển hàng hóa lớn. Một số sở hữu toàn bộ cơ sở hạ tầng, từ máy bay phản lực đến xe tải, nhà kho và phần mềm, trong khi những doanh nghiệp khác chỉ chuyên về một hoặc hai bộ phận FedEx, UPS và DHL là những nhà cung cấp dịch vụ logistic nổi tiếng trên thế giới còn ở Việt Nam, VietnamPost là một cái tên hàng đầu.

Tầm quan trọng của Logistics

1. Tối ưu hóa Chi phí:

Logistics không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí vận chuyển và lưu trữ hàng hóa, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý tài nguyên và quy trình sản xuất. Bằng cách tích hợp các phương tiện vận chuyển và quản lý hàng hóa một cách thông minh, doanh nghiệp có thể giảm bớt các chi phí không cần thiết, từ việc tiết kiệm năng lượng trong vận chuyển đến việc tối ưu hóa không gian lưu trữ trong kho.

2. Dịch vụ khách hàng:

Một hệ thống logistics hiệu quả không chỉ đảm bảo việc giao hàng đúng thời gian và địa điểm mà còn tạo ra trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng. Việc cung cấp thông tin vận chuyển chi tiết và theo dõi đơn hàng giúp tăng tính minh bạch và tin cậy trong quan hệ với khách hàng. Điều này không chỉ giúp duy trì mà còn phát triển mối quan hệ lâu dài và tăng cường sự hài lòng của khách hàng.

3. Quản lý tồn kho:

Logistics chơi một vai trò quan trọng trong việc quản lý tồn kho, đảm bảo rằng hàng hóa luôn sẵn sàng và đạt chất lượng tốt nhất. Bằng cách áp dụng các phương pháp quản lý tồn kho hiện đại và sử dụng các công nghệ tự động hóa, doanh nghiệp có thể giảm thiểu sự lãng phí trong quá trình lưu trữ và tối ưu hóa việc tái đặt hàng, đồng thời đảm bảo rằng không có mất mát hàng hóa không cần thiết xảy ra.

4. Khả năng cạnh tranh:

Một hệ thống logistics tốt không chỉ giúp doanh nghiệp cung cấp sản phẩm và dịch vụ nhanh chóng hơn, mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh trong thị trường. Việc có khả năng phản ứng nhanh chóng và linh hoạt đối với thay đổi trong nhu cầu của khách hàng giúp tăng cường vị thế của doanh nghiệp và thu hút khách hàng mới.

5. Mở rộng thị trường:

Logistics không chỉ giúp doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa đến các vùng xa hơn mà còn hỗ trợ trong việc xây dựng mạng lưới phân phối rộng lớn. Bằng cách mở rộng thị trường và tiếp cận các khu vực mới, doanh nghiệp có thể tăng cường doanh số bán hàng và tạo ra tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

6. Quản lý chuỗi cung ứng:

Logistics là một phần quan trọng của chuỗi cung ứng, đảm bảo sự liên kết liền mạch từ sản xuất đến tiêu thụ. Bằng cách tối ưu hóa quy trình vận chuyển và lưu trữ hàng hóa, doanh nghiệp có thể đảm bảo sự liên tục và hiệu quả trong hoạt động của mình, từ việc đáp ứng nhanh chóng yêu cầu của khách hàng đến việc tối ưu hóa chi phí trong chuỗi cung ứng.

5 lĩnh vực của Logisstics

Logistics mua hàng (Procurement Logistics)

Logistics mua hàng là dòng hàng hóa khi nguyên liệu thô và các bộ phận cần thiết cho sản xuất được mua từ các nhà cung cấp. Lĩnh vực này trước đây không thu hút nhiều sự chú ý, nhưng hiện nay, sản xuất lô nhỏ với nhiều mẫu mã đa dạng đã trở thành loại hình sản xuất chính, nhiều doanh nghiệp đang tích cực theo đuổi sản xuất bằng cách chỉ mua số lượng nguyên liệu cần thiết vào những thời điểm cần thiết (chuyển sang sản xuất đúng lúc) vì nó liên quan trực tiếp đến việc giảm chi phí tồn kho.

Logistics sản xuất (Production Logistics)

Logistics sản xuất (Production Logistics) liên quan đến quản lý các quá trình sản xuất, từ việc chuẩn bị nguyên liệu đến sản xuất thành phẩm. Điều này bao gồm việc lập kế hoạch sản xuất, quản lý dòng sản xuất, kiểm soát chất lượng và quản lý tồn kho để đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra một cách suôn sẻ và hiệu quả.

Logistics bán hàng (Sales Logistics)

Logistics bán hàng (Sales Logistics) là phần của quá trình chuỗi cung ứng tập trung vào việc vận chuyển và phân phối sản phẩm từ doanh nghiệp đến khách hàng cuối cùng. Trong quá khứ, các hoạt động này thường được thực hiện thông qua các trung tâm giao hàng và kho hàng, từ đó sản phẩm được chuyển đến các điểm phân phối như nhà bán buôn và nhà bán lẻ. Tuy nhiên, với sự bùng nổ của mua sắm trực tuyến và thương mại điện tử, giao hàng trực tiếp từ địa điểm sản xuất đến khách hàng cũng đang trở nên phổ biến hơn.

Mục tiêu chính của Logistics bán hàng là tối ưu hóa hiệu quả vận chuyển và phân phối sản phẩm, đồng thời giảm thiểu hàng tồn kho. Bằng cách này, hàng hóa được cung cấp đến người tiêu dùng với số lượng và thời gian cụ thể, giúp nâng cao sự hài lòng của khách hàng.

Logistics phục hồi (Recovery Logistics)

Logistics phục hồi hoặc còn gọi là hậu cần tái chế là quá trình thu hồi và tái chế các sản phẩm, thùng chứa và bao bì đã phục vụ xong mục đích của chúng. Nếu ta nghĩ về quy trình từ khi hàng hóa được sản xuất đến khi đến tay người tiêu dùng như là một chu trình hoàn hảo, thì logistics phục hồi có thể được coi như phần của chu trình này - một cách để đảm bảo rằng các tài nguyên được sử dụng một cách hiệu quả và bền vững. Điều này phản ánh xu hướng ngày càng gia tăng của các xã hội hướng đến việc tái chế và bảo vệ môi trường, với mục tiêu giảm thiểu lượng chất thải và tối ưu hóa sử dụng tài nguyên.

Logistics tái chế (Recycling Logistics)

Logistics tái chế, hay còn gọi là Recycling Logistics, đó là quá trình quản lý và điều phối việc thu hồi và tái chế các vật liệu và sản phẩm đã qua sử dụng. Một ví dụ phổ biến về logistics tái chế là việc thu hồi và tái chế lon rỗng, chai nhựa và giấy cũ. Ngoài ra, các sản phẩm khác như hộp đựng, bao bì, máy tính cũ và hộp mực in phun cũng có thể được thu hồi và tái chế theo cách tương tự.

Tầm quan trọng của Logistics tái chế đã ngày càng được nhấn mạnh trong những năm gần đây do những biện pháp bảo vệ môi trường ngày càng được chú trọng và nhu cầu sử dụng hiệu quả các nguồn vật liệu như kim loại nhỏ. Việc thu hồi và tái chế không chỉ giúp giảm lượng rác thải mà còn giúp tối ưu hóa sử dụng tài nguyên tự nhiên và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Phân biệt Quản lý chuỗi cung ứng và Logistics

1. Chuỗi cung ứng:

Định nghĩa: Chuỗi cung ứng bao gồm toàn bộ quy trình và mạng lưới các hoạt động liên quan đến việc tìm kiếm và thu mua nguyên liệu, chuyển đổi nguyên liệu thành sản phẩm và phân phối sản phẩm đến khách hàng.

Quy mô: Là một bức tranh lớn hơn, bao gồm các hoạt động diễn ra từ khi nguyên liệu thô được tìm kiếm cho đến khi sản phẩm cuối cùng đến tay người tiêu dùng.

Kiểm soát: Thường là phần mà doanh nghiệp không có quyền kiểm soát đầy đủ, vì nó liên quan đến nhiều bên thứ ba như nhà cung ứng và đối tác vận chuyển.

2. Logistics:

Định nghĩa: Logistics là một phần của chuỗi cung ứng, tập trung vào quản lý và điều phối các hoạt động cụ thể như đóng gói, vận chuyển, quản lý hàng tồn kho và lưu trữ vật liệu và sản phẩm.

Quy mô: Tập trung vào các hoạt động cụ thể và rõ ràng hơn, chú trọng vào việc di chuyển và quản lý các sản phẩm và vật liệu.

Kiểm soát: Doanh nghiệp có quyền kiểm soát trực tiếp các hoạt động Logistics, vì chúng liên quan trực tiếp đến các quy trình và dịch vụ mà doanh nghiệp tự quản lý.

Vậy nên, để tóm lại, Chuỗi cung ứng là cái nhìn tổng quan và bao quát về quá trình từ khi sản phẩm bắt đầu được tạo ra cho đến khi nó đến với khách hàng, trong khi Logistics tập trung vào các hoạt động cụ thể và được kiểm soát trực tiếp bởi doanh nghiệp để đảm bảo việc di chuyển và quản lý hàng hóa diễn ra một cách hiệu quả và hiệu suất nhất.

7 phần chính của Logistics

1. Nguồn cung ứng vật liệu:

Nguồn cung ứng vật liệu là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong Logistics vì nó liên quan đến việc tìm kiếm và duy trì nguồn cung ứng nguyên liệu và vật liệu cần thiết cho quá trình sản xuất và kinh doanh. Quản lý nguồn cung ứng không chỉ đòi hỏi việc tìm kiếm các nhà cung ứng có chi phí thấp nhất mà còn bao gồm việc đánh giá và quản lý các rủi ro, sự chậm trễ trong giao hàng, các chi phí liên quan đến vận chuyển, và tình trạng cung ứng không ổn định. Việc tối ưu hóa quản lý nguồn cung ứng giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí, tăng cường sự linh hoạt và đảm bảo nguồn cung ứng ổn định.

2. Vận tải:

Vận tải chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa từ nguồn cung ứng đến điểm tiêu thụ cuối cùng. Quá trình này đòi hỏi sự lựa chọn cẩn thận về phương thức vận chuyển phù hợp, bao gồm đường bộ, đường sắt, đường biển, hoặc đường hàng không, dựa trên các yếu tố như thời gian, chi phí, và tính khả dụng. Quản lý vận tải hiệu quả giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi, tối ưu hóa tuyến đường, và đảm bảo an toàn và đúng hẹn cho hàng hóa.

3. Thực hiện đơn hàng:

Quá trình thực hiện đơn hàng bao gồm việc chọn lựa và đóng gói hàng hóa theo đơn đặt hàng của khách hàng. Điều này đòi hỏi sự tổ chức và quản lý kỹ lưỡng để đảm bảo rằng hàng hóa được chọn và đóng gói đúng cách, đáp ứng đầy đủ yêu cầu của khách hàng, và được chuyển giao một cách nhanh chóng và an toàn.

4. Quản lý kho bãi:

Quản lý kho bãi đảm bảo rằng hàng hóa được lưu trữ và quản lý một cách hiệu quả và linh hoạt. Điều này bao gồm việc lên kế hoạch và quản lý không gian lưu trữ, tổ chức và sắp xếp hàng hóa trong kho bãi, và theo dõi lưu lượng hàng hóa vào và ra khỏi kho để đảm bảo sự linh hoạt và hiệu suất trong quá trình vận hành kho.

5. Dự báo nhu cầu:

Dự báo nhu cầu là một phần quan trọng của Logistics, giúp dự đoán và lên kế hoạch cho nhu cầu hàng hóa trong tương lai. Quản lý dự báo nhu cầu đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng của dữ liệu lịch sử và xu hướng thị trường để đưa ra dự báo chính xác về nhu cầu hàng hóa trong tương lai. Dự báo nhu cầu hiệu quả giúp đảm bảo rằng doanh nghiệp không bị thiếu hàng hóa hoặc gặp phải hàng tồn kho dư thừa, giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa hiệu suất sản xuất và phân phối.

6. Quản lý hàng tồn kho:

Quản lý hàng tồn kho đảm bảo rằng hàng tồn kho được quản lý và vận hành một cách hiệu quả và hiệu suất. Điều này bao gồm việc xác định, theo dõi và kiểm soát lưu lượng hàng tồn kho, tối ưu hóa cấp dự trữ và vận hành kho, và tối ưu hóa chu kỳ đặt hàng và tái tồn kho để đảm bảo rằng hàng tồn kho được quản lý một cách hiệu quả và linh hoạt.

7. Quản lý chuỗi cung ứng:

Quản lý chuỗi cung ứng đảm bảo rằng mọi khía cạnh của chuỗi cung ứng được quản lý và tích hợp một cách hiệu quả và linh hoạt. Điều này bao gồm việc xác định, theo dõi và quản lý các hoạt động và quy trình trong chuỗi cung ứng, tối ưu hóa hiệu suất và hiệu quả của chuỗi cung ứng.

7 chữ R của Logistics

1. Đúng sản phẩm (Right Product):

Đảm bảo rằng sản phẩm được chọn lựa hoặc sản xuất phải phản ánh rõ nhu cầu và yêu cầu của thị trường mục tiêu cũng như khả năng vận chuyển và lưu trữ của nó. Khi thiết kế sản phẩm, cần xem xét cẩn thận về cách thức đóng gói, kích thước, trọng lượng và tính linh hoạt trong quá trình vận chuyển. Điều này giúp tránh được những chi phí không cần thiết và tối ưu hóa quy trình Logistics tổng thể.

2. Đúng khách hàng (Right Customer):

Hiểu rõ đối tượng khách hàng mục tiêu là yếu tố chìa khóa trong việc cung cấp sản phẩm và dịch vụ một cách hiệu quả nhất. Điều này đòi hỏi việc nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng về nhu cầu, mong muốn và thị trường mục tiêu của doanh nghiệp. Bằng cách tập trung vào khách hàng, doanh nghiệp có thể phát triển và tối ưu hóa các chiến lược Logistics để đáp ứng nhu cầu cụ thể của họ.

3. Đúng số lượng (Right Quantity):

Phân tích và dự đoán chính xác nhu cầu của khách hàng là bước quan trọng trong việc đảm bảo cung cấp đúng số lượng sản phẩm. Điều này giúp tránh được tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa hàng hóa, từ đó tối ưu hóa quá trình sản xuất, vận chuyển và lưu trữ. Một hệ thống dự báo và quản lý tồn kho hiệu quả là chìa khóa để đảm bảo sự phù hợp về số lượng sản phẩm.

4. Đúng thời gian (Right Time):

Chính xác về thời gian là yếu tố không thể thiếu trong Logistics. Việc vận chuyển sản phẩm đúng thời điểm không chỉ đảm bảo sự hài lòng của khách hàng mà còn giảm thiểu chi phí và tăng cường hiệu suất toàn bộ chuỗi cung ứng. Để đạt được điều này, cần thiết lập và duy trì các tiêu chuẩn chất lượng và thời gian giao hàng chính xác, cùng với việc sử dụng công nghệ và hệ thống quản lý hàng hóa hiện đại.

5. Đúng địa điểm (Right Place):

Đảm bảo rằng sản phẩm được giao đến đúng địa điểm mà khách hàng yêu cầu là một yếu tố quyết định trong việc đảm bảo sự hài lòng của khách hàng. Điều này đòi hỏi việc quản lý thông tin và vận chuyển hàng hóa một cách chính xác và hiệu quả. Một hệ thống quản lý vận chuyển và điều phối hàng hóa tốt sẽ giúp đảm bảo sản phẩm được giao đến đích mục tiêu đúng thời gian và địa điểm mong muốn.

6. Đúng chi phí (Right Cost):

Tối ưu hóa chi phí vận chuyển và hậu cần mà không ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ là một thách thức lớn trong Logistics. Việc quản lý chi phí một cách hiệu quả đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa các yếu tố như chất lượng, thời gian và dịch vụ. Một chiến lược chi phí có hiệu quả sẽ giúp tối ưu hóa lợi nhuận và tăng cường sự cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

7. Đúng chất lượng (Right Quality):

Đảm bảo sản phẩm đáp ứng chất lượng và yêu cầu của khách hàng là một trong những mục tiêu chính của Logistics. Việc kiểm soát chất lượng hàng hóa trong quá trình vận chuyển và lưu trữ đòi hỏi sự chăm sóc và giám sát liên tục. Một hệ thống kiểm tra chất lượng và tiêu chuẩn chất lượng rõ ràng và chính xác sẽ đảm bảo rằng sản phẩm được giao đến tay khách hàng với chất lượng tốt nhất, từ đó tạo ra sự hài lòng và tin tưởng từ phía khách hàng.

Các câu hỏi thường gặp về Logistics

1. Quy trình Logistics như thế nào?

Quy trình Logistics bao gồm lập kế hoạch, thực hiện, kiểm soát và đánh giá các hoạt động từ việc xử lý đơn hàng, quản lý tồn kho, vận chuyển đến giao hàng cho khách hàng.

2. Lợi ích của việc tối ưu hóa Logistics là gì?

Việc tối ưu hóa Logistics giúp giảm thiểu chi phí, tăng cường hiệu suất, cải thiện dịch vụ khách hàng, giảm thiểu lãng phí và tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường.

3. Công nghệ nào được sử dụng trong Logistics?

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện quy trình Logistics, bao gồm hệ thống quản lý kho, phần mềm quản lý chuỗi cung ứng, cảm biến và IoT (Internet of Things) để theo dõi và quản lý hàng hóa, cũng như trí tuệ nhân tạo và học máy để dự báo và tối ưu hóa quy trình.